Napęd 4x4: dla kogo? Zalety i wady

Jeszcze do niedawna napęd na cztery koła spotykany był niemal wyłącznie w autach terenowych. Te zaś stanowiły margines wszystkich pojazdów poruszających się po drogach. Dziś coraz większą popularnością cieszą się choćby SUVy, czyli samochody łączące w sobie cechy aut luksusowych i terenowych. Nic więc dziwnego, że liczba producentów decydujących się na włączenie tego typu pojazdów do swojej oferty nieustannie rośnie. W ten właśnie sposób napęd na cztery koła przestał kojarzyć się z topornymi autami przeznaczonymi głównie do jazdy w trudnych warunkach terenowych. Powiedzmy sobie szczerze, znaczna część SUVów nie nadaje się specjalnie na jazdę po bezdrożach. Ich naturalnym środowiskiem jest asfalt. Jakie inne zalety 4×4 skłonić mogą do zakupu auta z takim napędem i czy w ogóle warto się na to decydować, jeśli nie zamierzamy zjeżdżać z utwardzonych szlaków?

Zalety napędu 4×4

Największą zaletą napędu na wszystkie koła jest istotne poprawienie bezpieczeństwa jazdy. Szczególnie ważne jest to zimą, kiedy na drogach królują złe warunki. Znacznie łatwiej wówczas o poślizg. Tymczasem auto z napędem 4×4 posiada lepszą przyczepność. Istotnym plusem – zwłaszcza dla tych, którzy mieszkają w górach lub są miłośnikami zimowego szaleństwa i często tam jeżdżą – jest fakt, że samochodem wyposażonym w napęd na cztery koła łatwiej ruszyć z miejsca. Zdecydowanie lepsza jest też stabilność jazdy po krętych drogach, co minimalizuje niebezpieczeństwo poślizgu. Dodatkowe półosie, mechanizm różnicowy i inne elementy sprawiają bowiem, że samochód jest lepiej wyważony niż klasyczne auto z napędem jedynie na przednią lub tylną oś. Dzięki temu zakręty można pokonywać sprawniej, unikając hamowania i zdejmowania nogi z gazu. Jak więc widać rozwiązanie to sprawdza się nie tylko na bezdrożach, ale również na dobrych asfaltowych drogach, szczególnie gdy są one śliskie.

Jeszcze więcej zalet napędu 4×4 znajdą ci, którym zdarza się jeździć po drogach gorszej jakości, np. mieszkańców dopiero co wybudowanych osiedli czy domów, do których drogowa infrastruktura nie została jeszcze doprowadzona. Pokonanie wyboistej drogi dojazdowej nie będzie wówczas aż takim przeżyciem. Nawet jednak, gdy możemy się już cieszyć z nowego asfaltu prowadzącego prosto przed nasz dom, zdarza się, że korzystamy z dróg podziurawionych jak ser szwajcarski, których nie brak przecież w naszym kraju. Zarówno zniszczona nawierzchnia, jaki i jej zabłocenie, obecność na niej żwiru, piasku czy liści są czynnikami, które znacznie pogarszają trakcję. To z kolei zwiększa ryzyko poślizgu. Samochody z nowoczesnym napędem na cztery koła, które wyposażone są w szereg czujników na bieżąco monitorujących zachowanie kół, łatwiej radzą sobie w takich warunkach. Komputer pokładowy od razu wyłapuje bowiem koło, które zaczyna tracić przyczepności przenosi siłę napędową na pozostałe. Znacznie zmniejsza się więc ryzyko tzw. buksowania kół, co z kolei zwiększa trwałość opon.

Wady

Zastosowanie napędu na wszystkie koła ma też pewne minusy. Dodatkowe elementy, takie jak półosie, mechanizm różnicowy itp, które muszą zostać zamontowane w samochodzie sprawiają, że nie tylko kosztuje ono więcej niż pojazdy z napędem na jedną oś, ale zwiększają też jego masę. To z kolei prowadzi do podwyższenia zużycia paliwa. Zmniejszeniu ulega również prędkość maksymalna jaką przy danym silniku osiąga auto. Nieco słabsze jest także przyspieszenie.

Więcej elementów, które tworzą bardziej skomplikowaną całość sprawia też, że rosną ceny napraw i  rośnie ryzyko awarii. Nie na darmo w końcu jedna z wersji słynnego prawa Murhpyego mówi, że jeśli coś może się zepsuć, prędzej czy później się zepsuje. Niestety napęd cztery na cztery częściej niż „zwykły” ulega awariom, o czym warto pamiętać decydując się na zakup takiego samochodu.

Rodzaje napędu 4×4

Szukając samochodu z napędem na cztery koła natkniemy się na wiele różnych nazw. Quattro, 4matic, xdrive, 4WD czy AWD to tylko niektóre z nich. Właściwie każdy producent posiada własne oznaczenie na takie pojazdy. Nie należy przykładać do nich specjalnej wagi. W zasadzie bowiem napędy 4×4 dzielą się na dwie podstawowe kategorie: stały napęd na cztery koła i układ z dołączanym napędem drugiej osi. Pierwszy z nich – jak sama nazwa wskazuje – charakteryzuje się stałą obecnością napędu na cztery koła. W przypadku drugiego standardem jest napęd tylko na jedną oś, a druga dołączana jest w razie konieczności. W części rozwiązań to kierowca decyduje, kiedy potrzebny jest napęd na wszystkie osie, w pozostałych dzieje się to automatycznie na podstawie analizy danych z czujników. Układ stałego napędu na cztery koła jest nieco bardziej skomplikowany. Wymaga on bowiem obecności trzech mechanizmów różnicowych: przedniego, centralnego i tylnego. Brak centralnego mechanizmu różnicowego powodowałby, że brak przyczepności jednego koła powodowałby poślizg wszystkich czterech kół. W efekcie – wbrew powszechnemu mniemaniu – łatwiej byłoby zakopać się np. w śniegu.

W przypadku dołączanego napędu na cztery koła potrzebne są jedynie dwa mechanizmy różnicowe. Zmniejsza to stopień skomplikowania całego układu, a co za tym idzie ryzyko awarii i jej kosztownej naprawy. W tym rozwiązaniu moment obrotowy silnika przekazywany jest bezpośrednio na jedną z osi za pośrednictwem skrzyni biegów. Zanim zostanie on przełożony na drugą z nich osi natrafia na swojej drodze na sprzęgło. Normalnie sprzęgło to jest rozłączone, w razie konieczności – lub w przypadku systemów automatycznych, gdy pojawia się wyraźna różnica prędkości między przednią i tylną osią – sprzęgło to się załącza, a moment obrotowy przekazany zostaje za pomocą mechanizmu różnicowego na drugą oś.

Wybór samochodu z napędem na cztery koła jest koniecznością tylko w przypadku osób, które rzeczywiście chcą wykorzystać go do jazdy po bezdrożach. Do tego zaś znakomita większość samochodów 4×4 dostępnych na rynku się nie nadaje. Dla pozostałych, czyli do tych, do których kierowana jest większość oferty producentów, jest to jedynie opcja, którą można rozważyć biorąc pod uwagę wszystkie za i przeciw. Warto też przyjrzeć się dokładnie mechanizmom, które oferuje producent samochodu, którym jesteśmy zainteresowani. Pamiętać bowiem należy, że idealny napęd na cztery koła nie istnieje. Każdy jego rodzaj ma swoje wady i zalety.

Artykuł przygotowany przy współpracy z ekspertami jazdy terenowej z firmy Janpol4x4.pl. Sklep Janpol4x4.pl oferuje sprzedaż stacjonarną oraz internetową opon terenowych, wyciągarek, snorkeli, oświetlenia terenowego i wielu innych akcesoriów dedykowanych do aut terenowych z napędem 4×4.

Materiał promocyjny.

[Głosów:27    Średnia:2.7/5]

BRAK KOMENTARZY

ZOSTAW ODPOWIEDŹ